Vào một ngày đầu mùa xuân năm 2022, Ngọc Anh, một sinh viên Việt Nam đang du học tại New York, đang đối mặt với một tình huống khó khăn. Cô cần nhận tiền từ gia đình ở quê nhà để trả học phí cho kỳ học mới sắp tới, nhưng thủ tục chuyển tiền kiều hối thông qua ngân hàng truyền thống mất quá nhiều thời gian, và hạn chót đóng học phí đang ngày càng gần kề.
Tưởng chừng như mọi cánh cửa đã đóng lại trước mắt cô, Ngọc Anh nhớ lại lời kể của một người bạn về Bitcoin, một loại tiền mã hóa mà bạn bè cô đã từng chia sẻ trước đó. Một tia hy vọng nhỏ nhoi nhưng cực kỳ mãnh liệt bừng lên trong Ngọc Anh.
Cô nhanh chóng tìm hiểu cách mua Bitcoin tại Việt Nam và sau đó đã chỉ dẫn cho gia đình mình ở quê nhà mua Bitcoin và chuyển chúng vào ví Bitcoin của cô ở Mỹ. Mọi việc diễn ra nhanh chóng và thuận lợi đến mức khó tin. Không những thế, số phí mà gia đình cô phải trả còn ít hơn so với việc chuyển tiền qua ngân hàng.
Nhờ vào Bitcoin, Ngọc Anh đã kịp thời chuyển đổi số tiền nhận được thành đô la Mỹ và đóng học phí cho trường đại học mà không cần phải lo lắng thêm nữa.
Qua câu chuyện tưởng tượng trên, phần nào đó bạn có thể thấy được crypto nói chung và bitcoin nói riêng đã cách mạng hoá các khía cạnh khác nhau của ngành tài chính. Và trong đó có một khía cạnh chịu sự tác động đáng kể là “kiều hối”.
Theo truyền thống, kiều hối chịu gánh nặng về phí cao, thời gian giao dịch chậm và khả năng tiếp cận hạn chế. Tuy nhiên, với sự ra đời của crypto, bối cảnh đang thay đổi nhanh chóng, mang đến một tương lai đầy hứa hẹn cho thị trường chuyển tiền toàn cầu có thể bỏ qua các trung gian truyền thống, chẳng hạn như ngân hàng hoặc nhà điều hành chuyển tiền, giảm chi phí cho cả người gửi và người nhận.
Kiều hối là gì?
Kiều hối (remittances) là tiền mà người lao động nước ngoài gửi về cho gia đình hoặc người thân tại quê nhà. Việc này thường diễn ra khi có người từ một quốc gia kém phát triển hoặc đang phát triển đi làm ở nước ngoài và gửi một phần thu nhập của họ về nhà để hỗ trợ gia đình.
Kiều hối đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của nhiều quốc gia, đặc biệt là những nơi mà một phần lớn dân số đi làm ở nước ngoài.
Theo Ngân hàng Thế giới, lượng kiều hối toàn cầu đạt mức đáng kinh ngạc là 630 tỷ USD vào năm 2022, cho thấy khối lượng và tác động đáng kể của các giao dịch xuyên biên giới này.
Kiều hối là một thị trường lớn, nơi mà hàng trăm tỷ USD của người lao động tha phương gửi về cho gia đình họ. Thị trường này vẫn tồn động những khó khăn và trở ngại lớn. Điển hình là phí giao dịch cao và thời gian xử lý lâu. Cùng theo đó là khả năng tiếp cận của người dân với hệ thống tài chính còn hạn chế và sự tham gia của các bên trung gian.
Tình hình chuyển tiền kiều hối ở thời điểm hiện tại
Theo Ngân hàng Thế giới, chi phí chuyển tiền đến Nigeria trung bình gần 8% trong thập kỷ qua. Con số đó tăng lên đáng kể. Chỉ riêng trong năm 2020 và 2021, gần 3 tỷ USD đã được chi cho các khoản phí chuyển tiền đến Nigeria.
Và mặc dù Nigeria là quốc gia nhận kiều hối lớn, nhưng đó chỉ là một phần nhỏ của chiếc bánh. Lượng kiều hối toàn cầu vào năm 2022 đã tăng lên tới 630 tỷ USD. Chỉ cần cắt giảm 1% phí đối với các khoản chuyển tiền đó có nghĩa là sẽ có thêm 6.3 tỷ USD vào túi những người cần nó.
Ở thời điểm hiện tại. Việc chuyển tiền kiều hối thường được thông qua các phương thức phổ biến dưới đây:
Ngân hàng: Người gửi có thể chuyển tiền qua ngân hàng mà họ đang sử dụng. Ngân hàng sau đó chuyển tiền đến ngân hàng của người nhận. Phí giao dịch thường được áp dụng và thời gian chuyển tiền có thể mất từ vài giờ đến vài ngày.
Công ty chuyển tiền: Western Union và MoneyGram là các công ty chuyên về dịch vụ chuyển tiền quốc tế và gửi kiều hối phổ biến nhất trên thế giới, cung cấp cách tiện lợi và nhanh chóng để chuyển tiền qua biên giới.
Quy trình gửi tiền có thể được tóm tắt như sau:
- Đến điểm giao dịch, cung cấp thông tin người nhận, số tiền và quốc gia người nhận.
- Trả số tiền và phí giao dịch.
- Nhận Mã Số Kiểm Soát Chuyển Tiền (MTCN).
- Thông báo MTCN cho người nhận để họ có thể nhận tiền tại điểm giao dịch ở quốc gia của họ.
Dịch vụ chuyển tiền di động: Một số công ty, như PayPal, Venmo hoặc Payoneer, cho phép người dùng chuyển tiền trực tuyến hoặc thông qua ứng dụng di động. Các dịch vụ này thường yêu cầu cả người gửi và người nhận đều có tài khoản với dịch vụ đó.
Nhưng phí chuyển tiền qua PayPal có thể cao hơn so với Western Union, đặc biệt khi chuyển tiền quốc tế.
Crypto: Crypto cho phép người dùng gửi tiền trực tiếp tới người nhận mà không cần thông qua một tổ chức trung gian như một ngân hàng hoặc dịch vụ chuyển tiền. Với tốc độ cao và mức phí thấp đáng kể. Theo đó là thời gian hoạt động của mạng lưới 24/7 và không bao giờ dừng lại.
Theo Báo cáo Remittance Prices Worldwide của Ngân hàng Thế giới vào quý 1 năm 2021. Mức phí trung bình toàn cầu để chuyển $200 là khoảng 6.5% ($13). Mức phí này thay đổi tùy thuộc vào phương thức chuyển tiền và tuyến đường chuyển tiền. Các dịch vụ chuyển tiền trực tuyến thường có mức phí thấp hơn so với các dịch vụ chuyển tiền thông thường.
Phương thức chuyển tiền qua ngân hàng thường có mức phí cao nhất, trong khi các dịch vụ chuyển tiền trực tuyến và di động thường có mức phí thấp hơn. Chuyển tiền qua crypto có thể tiết kiệm phí tối đa, nhưng rủi ro và khả năng chấp nhận cũng như tình trạng pháp lý của từng quốc gia đối với loại tài sản này vẫn còn đang rất hạn chế.
Trước khi bước vào thời đại số, chuyển tiền qua ngân hàng hoặc các công ty chuyển tiền như Western Union hoặc MoneyGram là những phương pháp phổ biến để chuyển kiều hối. Tuy nhiên, các phương thức chuyển tiền kỹ thuật số, bao gồm chuyển tiền qua ứng dụng di động, và hiện tại là các đồng crypto mà đặc biệt phổ biến là bitcoin, ngày càng trở nên được ưa chuộng.
Vậy crypto có những lợi ích như thế nào so với các phương thức truyền thống. Cùng tìm hiểu tiếp nhé.
Những lợi ích của Bitcoin trong chuyển tiền kiều hối
Bitcoin được hỗ trợ bởi công nghệ blockchain, cung cấp giải pháp thay thế phi tập trung, an toàn và hiệu quả cho các hệ thống chuyển tiền truyền thống. Nó loại bỏ sự cần thiết của các bên trung gian, do đó giảm chi phí và thời gian xử lý liên quan đến các giao dịch xuyên biên giới.
Phí giao dịch thấp hoặc không đáng kể: Các giao dịch bitcoin thường có mức phí thấp hơn so với các dịch vụ chuyển tiền truyền thống, đặc biệt là khi dùng Lightning Network, một giao thức layer 2 hỗ trợ bitcoin gửi giao dịch nhanh và rẻ hơn. Điều này đặc biệt thuận lợi cho những cá nhân gửi số tiền nhỏ. Vì phí giao dịch liên quan đến các phương thức chuyển tiền truyền thống có thể cao một cách không tương xứng.
Chuyển tiền toàn cầu nhanh chóng: Các giao dịch bitcoin có thể được hoàn thành trong vòng vài phút, bất kể khoảng cách địa lý. Ngược lại, chuyển tiền truyền thống có thể mất vài ngày hoặc thậm chí vài tuần để tiền đến được người nhận dự định.
Khả năng tiếp cận cao: Bản chất mở của bitcoin cho phép các cá nhân chưa thể truy cập vào các dịch vụ ngân hàng truyền thống tham gia vào các giao dịch tài chính toàn cầu.
Miễn là các cá nhân truy cập được vào internet và ví crypto, họ có thể gửi và nhận bitcoin.
Tính minh bạch và bảo mật: Công nghệ blockchain đảm bảo tính minh bạch và bảo mật trong các giao dịch. Mỗi giao dịch được ghi lại trên một sổ cái công khai, làm cho nó có thể theo dõi được và giảm nguy cơ gian lận hoặc thao túng.
Giao dịch bitcoin được thực hiện mà không cần tiết lộ thông tin cá nhân, giúp bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.
Khả năng chuyển đổi: Bitcoin có thể chuyển đổi thành nhiều loại tiền tệ khác nhau, làm cho nó thành một công cụ chuyển đổi tiền tệ quốc tế rất hiệu quả. Đây là một đồng tiền có mức thanh khoản cao nhất trong số hàng nghìn đồng crypto đang có trên thị trường.
Hoạt động 24/7: Không giống như ngân hàng. Bitcoin không bị giới hạn bởi giờ làm việc. Bạn có thể gửi và nhận BTC bất cứ lúc nào.
Tương lai của việc chuyển tiền kiều hối bằng crypto
Tương lai của chuyển tiền kiều hối bằng tiền điện tử (crypto) đang mở ra một loạt cơ hội và thách thức mới. Với thị trường kiều hối toàn cầu dự kiến đạt 930 tỷ USD vào năm 2026, crypto có tiềm năng lớn để chiếm một phần đáng kể của thị trường này.
Một trong những ưu điểm quan trọng của crypto là tính phi tập trung và không giới hạn biên giới của nó. Điều này giúp crypto trở thành lựa chọn hấp dẫn cho những người gửi tiền xuyên biên giới, vượt qua được những hạn chế của các phương thức chuyển tiền truyền thống.
Ngày càng nhiều cá nhân và tổ chức nhận thức được lợi ích của việc sử dụng crypto trong chuyển tiền, và điều này có thể dẫn đến sự gia tăng của việc áp dụng crypto trong lĩnh vực này.
Trong tương lai, chúng ta có thể dự kiến sự tham gia của nhiều loại tiền điện tử khác nhau trong việc chuyển tiền kiều hối. Dưới đây là một số ví dụ:
1. Stablecoin: Stablecoin là một loại tiền mã hóa có giá trị ổn định, thường được đảm bảo bởi fiat đô la Mỹ hoặc tài sản khác. Stablecoin như USDT (Tether), USDC (USD Coin), và DAI đã trở thành một lựa chọn thay thế bitcoin trong việc chuyển tiền kiều hối do giá trị ổn định của chúng. Tuy nhiên, stablecoin cũng đối diện với các vấn đề pháp lý và kiểm soát.
2. CBDC (Central Bank Digital Currency): CBDC là loại tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương của một quốc gia phát hành. CBDC đang được nghiên cứu và thử nghiệm ở nhiều quốc gia trên thế giới. Việc sử dụng CBDC có thể giảm phí giao dịch, tăng tính minh bạch và cung cấp hình thức thanh toán số mới.
Tuy vậy, để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ các quy định về chống rửa tiền (AML) và xác minh khách hàng (KYC), sự hợp tác giữa chính phủ, tổ chức tài chính và ngành công nghiệp crypto là rất quan trọng. Hướng dẫn và quy định rõ ràng có thể giúp xây dựng niềm tin vào các dịch vụ chuyển tiền dựa trên crypto và khuyến khích sự phát triển của lĩnh vực này.
Với sự tiến bộ trong công nghệ và quy định, tương lai của chuyển tiền kiều hối sử dụng crypto có tiềm năng để trở nên nhanh chóng, hiệu quả hơn về chi phí và tiếp cận hơn cho mọi người trên toàn cầu.
Việc các quốc gia đưa ra các quy định về crypto một cách rõ ràng sẽ tạo sự phát triển và lớn mạnh cho thị trường này.
Tác động của crypto đối với việc chuyển tiền kiều hối tại các quốc gia
Các quốc gia đã thực hiện và áp dụng việc sử dụng bitcoin trong việc chuyển dòng tiền lao động từ nước ngoài về nước.
Một vài trường hợp sử dụng bitcoin để chuyển kiều hối và dùng bitcoin như một lá chắn để chống lại lạm phát.
El Salvador: Tháng 9 năm 2021, El Salvador đã trở thành quốc gia đầu tiên chấp nhận bitcoin như một loại tiền tệ chính thức, song song với đồng đô la Mỹ. Chính phủ El Salvador đã triển khai ứng dụng Chivo Wallet để cho phép người dân sử dụng Bitcoin để mua sắm, gửi và nhận tiền. Trong khuôn khổ này, người dân El Salvador có thể sử dụng Bitcoin để chuyển tiền ngoại tệ với phí thấp hoặc không có.
Cùng nhìn vào tương lai của chuyển tiền kiều hối thông qua việc sử dụng tiền điện tử (crypto) và công nghệ Lightning Network:
Tương lai tươi sáng: Thị trường kiều hối toàn cầu đang trên đà phát triển, và crypto có khả năng chiếm một phần quan trọng trong thị trường này. Với tính phi tập trung và không giới hạn biên giới của crypto, nó trở thành lựa chọn hấp dẫn cho những người gửi tiền xuyên biên giới.
Các loại tiền điện tử khác nhau: Không chỉ Bitcoin, nhiều loại tiền điện tử khác như Stablecoin và CBDC (tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương) đang tham gia vào cuộc chơi. Stablecoin mang tính ổn định về giá trị, trong khi CBDC có sự hỗ trợ trực tiếp từ các ngân hàng trung ương quốc gia.
Lightning Network giải quyết vấn đề phí giao dịch: Lightning Network giúp giảm phí giao dịch và tăng tốc độ xử lý giao dịch trên mạng lưới Bitcoin. Điều này làm cho việc chuyển tiền nhanh và giá trị hơn.
Ứng dụng thực tế: Các công ty như Strike đang sử dụng công nghệ Lightning Network để đơn giản hóa việc chuyển tiền kiều hối. Các dịch vụ như Send Globally của Strike cho phép người dùng gửi tiền quốc tế một cách nhanh chóng và dễ dàng, thậm chí người nhận không cần hiểu về tiền điện tử.
Thách thức: Sử dụng crypto trong chuyển tiền còn đối mặt với biến động giá trị, khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ, vấn đề bảo mật, và thách thức pháp lý. Tuy nhiên, các công ty và chính phủ đang nỗ lực để giải quyết những thách thức này.
Tương lai của chuyển tiền kiều hối với sự kết hợp giữa crypto và công nghệ Lightning Network hứa hẹn sẽ đem lại sự thuận tiện và tiết kiệm chi phí cho mọi người trên toàn cầu.
